Eind februari 2022 was ik te gast bij Omroep Gelderland om te spreken over bedreigde raadsleden.

Hoewel de interviewster het direct persoonlijk wilde maken (vertel over je eigen bedreiging!), gaat het mij vooral om wat anders: dat elke bedreiging in potentie een beïnvloeding is van de democratie.

Bedreigingen van raadsleden

Vanuit mijn werk voor de Bestuurdersvereniging van mijn politieke partij kom ik vaak in aanraking met raadsleden, wethouders of andere politieke ambtsdragers die te maken hebben met bedreigingen. Bedreigingen in allerlei vormen. Bijvoorbeeld online, via de mail of sociale media. Of doordat ze een dreigbrief krijgen. Een steen door de ruit. Poging tot brandstichting. Een intimiderende opmerking of een ei naar je hoofd. Stuk voor stuk voorbeelden die een grote persoonlijke impact hebben op de persoon. Alleen daarom al verwerpelijk en strafbaar.

Maar er speelt meer. Elke bedreiging of intimidatie kan tot gevolg hebben dat een volksvertegenwoordiger anders besluit. Dan wel doordat het raadslid toch maar tegen stemt vanwege de angst voor persoonlijke consequenties, dan wel dat de belangen van de dreiger bewust achterwege worden gelaten in de afweging.

Bij Omroep Gelderland kwam de vraag op tafel of het niet ‘gewoon’ bij het vak van raadslid hoort. Nee! Nooit. Ik schrok van de vraag. Hoe kunnen we accepteren dat bedreigingen en intimidatie kunnen leiden tot verzwakking van de lokale democratie? Dat mag nooit gebeuren.

Geen haat in de raad

De vraag is natuurlijk hoe het komt, dat het aantal bedreigingen aan volksvertegenwoordigers toeneemt. Overigens is de toename vooral online te zien. Ligt het in de verharding van de samenleving? Ik denk het wel. Heeft het te maken met verruwing van het debat in de Tweede Kamer of (sommige) gemeenteraden? Zeker wel!

Daarom heb ik ook van harte het manifest ‘Geen haat in de raad’ ondersteund. Als raadsleden moeten we het goede voorbeeld geven. In de Haagse politieke praktijk worden scheldpartijen, bedreigingen en verdachtmakingen als normaal gevonden. Dan is het niet gek dat een gedeelte van onze inwoners dat gedrag als normaal gaan zien. Daarom mag deze verharding niet in Apeldoorn optreden. Daar mag u mij op aanspreken.

Breder samenlevingsprobleem

Het is niet alleen een probleem van de politiek. De verharding en verhuftering van de samenleving is iets wat ambtenaren, boa’s, politieagenten, GGD-medewerkers, journalisten en vele anderen vrijwel dagelijks ervaren. In Apeldoorn zijn nu in relatief korte tijd meerdere bedrijven overvallen, zoals laatst wederom een cafetaria.

Ik ging in januari dit jaar in gesprek met een cafetaria-eigenaar om het hierover te hebben.

Het is niet voor niets dat het voor het CDA Apeldoorn een van de campagne-thema’s is. De toenemende verharding in de samenleving is een zorg. We moeten weer leren om met elkaar te samenleven, om respect te hebben voor elkaar. En waar kunnen we dat beter leren dan in de buurt, op de sportvereniging of op school?